Ngành Máy chế biến gỗ - Phần 4

CHƯƠNG 2 : CÁC LOẠI MÁY BÀO GỖ :

Dựa vào số mặt của phôi gỗ mà chiếc máy bào được chúng tôi chia máy bào làm 3 dòng :
- Máy bào gỗ 1 mặt : bao gồm bào cuốn, bào thẩm (Planer and Jointer)
- Máy bào gỗ 2 mặt (Double sided Planer)
- Máy bào 4 mặt ( Four sided Mouder)
Chức năng chính của tất cả các loại máy bào là : làm ngẵn, phẳng bề mặt của phôi gỗ, ngoài ra máy bào 4 mặt còn được sử dụng để tạo rãnh, hèm (profile) trên bề mặt hoặc ở cạnh của phôi gỗ.

1. MÁY BÀO 1 MẶT

Máy bào 1 mặt được chia làm 2 loại : MÁY BÀO CUỐN và MÁY BÀO THẨM

a. MÁY BÀO CUỐN :

Máy bào cuốn có trục dao nằm ở bên trên mặt bàn, phôi gỗ sẽ nằm dưới trục dao. Vì vậy khi hoạt động máy sẽ bào mặt trên của gỗ, muốn bào mặt dưới ta phải lật phôi.
- Nói chung máy bào cuốn sử dụng để bào phôi ngắn và vừa, mục đích là bào để lấy bề mặt
- Dựa vào chiều rộng của mặt bàn mà người ta chia máy bào
cuốn thành 2 loại chính : 500mm và 600mm (20’’ and 24”).
hay còn gọi là máy 5 tấc và 6 tấc.
- Ví dụ 1 loại máy bào cuốn của hãng Yuan An – TW
có mã hiệu là AN-20H, và 1 loại có mã hiệu AN-24H

Nói về trục bao bào của máy có 3 dạng:

Trục dao thẳng : Straight cutter head
Trục dao xoắn : Spiral rectangular Cutter head
Trục dao xoắn tải nặng : Heavy spiral cutter head

Hình 1. Máy bào cuốn AN-20H

Nói về máy bào cuốn 1 mặt ta cần chú ý các thông số quan trọng sau :
- Bề rộng làm việc của máy là bao nhiêu ? 510mm hay 610mm ? có loại tới 910mm và 1300mm nhưng không phổ biến.
- Chiều dày làm việc tối đa được bao nhiêu ?
- Phôi ngắn nhất cuốn qua được là bao nhiêu ? thông thường là 350mm.
- Máy sử dụng mô tơ chính bao nhiêu HP?
- Trục dao của máy là loại nào trong 3 loại trên ?
Các hãng sản xuất máy bào cuốn tại Đài Loan bao gồm : YuanAn, Chensheng.

b. MÁY BÀO THẨM:

Máy bào thẩm là loại máy bào mặt dưới của phôi gỗ, mục đích sử dụng là bào lấy mặt phẳng và lấy vuông góc, bào lấy chính xác cho các phôi gỗ dài
dựa vào bề rộng làm việc của máy ta tạm chia làm 2 loại : 300mm và 400mm
Chiều dài bàn thẩm thông thường là 1800mm đến 2000mm. Về trục dao sử dụng trong máy cũng tương tự như máy bào cuốn. Các hãng sản xuất máy bào cuốn sẽ có thêm máy bào thẩm

Hình 1. máy bào thẩm AN-612

2. MÁY BÀO 2 MẶT

Máy bào 2 mặt được sử dụng để bào phẳng 2 mặt của phôi gỗ, là 1 trong những máy chính trong các nhà máy sản xuất nội thất gỗ tự nhiên. Cũng giống như máy bào cuốn dựa vào bề rộng mặt bàn của máy ta chia làm 2 loại chính : 450mm và 610mm, máy 610 sau này cải tiến lên 635mm là thông dụng nhất.
- Trục dao sử dụng cho máy bào 2 mặt cũng bao gồm 3 loại : dao thẳng, dao xoắn và dao xoắn tải nặng.
- Các hãng sản xuất máy bào 2 mặt của Đài Loan bao gồm : GOODTEK, HINOKI, YUAN AN, SHENKO, FOMOSA KUNG YUNG, EXTELIGHT…
- Máy bào 2 mặt của GOODTEK và HINOKI là nổi tiếng hơn cả, rất phổ biến và có tiếng tại Trung Quốc, Việt Nam và Đông Nam Á.
Nói về máy bào 2 mặt ta cần chú ý một số thông số kỹ thuật cơ bàn sau :

Chiều rộng bàn bàn là bao nhiêu ?
Máy sử dụng loại trục dao nào?
Ưu nhược điểm của loại trục dao của máy
Chiều dày làm việc tối đa? thường là 200mm
Kích thước phôi ngắn nhất? thường là 350mm

Hình 1. Máy bào 2 mặt Goodtek GT-635ARD
Ngoài ra hiện nay ngoài các dòng máy bào 2 mặt thông thường còn có các loại máy bào 2 mặt phôi ngắn 100mm, máy bào 2 mặt khổ rộng 760mm và 960mm và 1020mm , đặc biệt có loại máy có thể bào được phôi gỗ rộng 1300mm.

3. MÁY BÀO 4 MẶT :

Máy bào 4 mặt cũng được dùng để làm nhẵn, phẳng bề mặt 4 cạnh của phôi, ngoài ra còn được sử dụng để chạy profile, chạy hèm rãnh ở cạnh
sơ đồ trục dao máy bào 4 mặt

Hình 1. Sơ đồ trục dao của máy bào 4 mặt Shenko – Đài Loan

Dựa vào số lượng trục dao của máy mà người ta chi ra các loại : 4 trục, 5 trục, 6 trục, 7 trục 8 trục…..Các hãng sản xuất máy bào 4 mặt bao gồm Weinig, SCM, Shenko, Leadermac, Gaujing, JiannJong, Shun Kuang.
Nói về máy bào 4 mặt cần xác định rõ mục đích sử dụng máy để lựa chọn loại máy có số lượng trục dao cho phù hợp, nói chung : Máy 4,5 trục phù hợp bào phôi, máy 6 trục thường sử dụng trong tinh chế, định hình.

Các thông số cần quan tâm khi chọn máy :

Máy có mấy trục dao?
Công suất mô tơ mỗi trục ?
Bề mặt bàn rộng tối đa?
Loại dao sử dụng ?
Chỉnh tốc độ của các trục được không?

Tùy thuộc vào mục đích sử dụng của máy, sẽ sử dụng loại dao có đường kính và hình dạng khác nhau. Chính vì vậy khi báo giá các nhà sản xuất thường không đi kèm dao. giá dao giao động từ 200-400 usd/1pcs. Chính vì vậy khi báo giá hoặc nhận báo giá máy bào 4 mặt cần lưu ý về dao.

Hình 1 : Máy bào 4 mặt
Hình 2. Sử dụng máy bào 4 mặt 4 trục dao để bào phôi tại xưởng sản xuất tại Việt Nam

CHƯƠNG 3 : CÁC LOẠI MÁY ĐỊNH HÌNH – SHAPER MACHINING.

1. MÁY PHAY TUBI – Shaper :

Máy phay tubi gần như là loại máy được sử dụng nhiều và phổ biến nhất trong các xưởng sản xuất, đây là loại máy đơn giản, nhiều công dụng, và không thể thiếu trong xưởng sản xuất. MÁY TUBI là LOẠI MÁY DÙNG ĐỂ PHAY CẠNH Dựa vào số lượng trục của máy sẽ chia làm 2 loại : 1 TRỤC và 2 TRỤC. đối với máy 2 trục, 2 trục dao của máy sẽ quay ngược chiều nhau. Ý nghĩa của điều này chính là : gỗ có 2 thớ xuôi và ngược, để tránh làm lóc xớ ngược người ta sẽ sử dụng trục dao có chiều quay ngược lại.
Các hãng sản xuất máy tubi của Đài Loan bao gồm : TAICHAN, YUANLUNG, CHENSHENG gần như hầu hết các máy tubi đang sử dụng tại Việt Nam và các nước khác đều so Taichan sản xuất

Hình 1. Hai mẫu máy phay tubi 1 trục, 2 trục của Taichan và Yuan Lung

Đối với máy tubi cần quan tâm chủ yếu 2 vấn đề :
- Đường kính trục dao là : 25.4 hay 30, hay 40mm, đường kính càng lớn thì càng an toàn và chính xác khi gia công. Đường kính trục sẽ liên quan đến việc mua dao cho máy.

2. MÁY PHAY ROUTER :

Máy phay router được chia làm 2 loại máy : ROTER TRÊN VÀ ROUTER DƯỚI dựa vào vị trí của lưỡi dao so với mặt bàn làm việc.

a. Máy router lưỡi dưới :

Sử dụng để phay cạnh đối với những chi tiết nhỏ.
- Máy router lưỡi dưới thật ra cùng loại với máy tubi, song được thiết kế chế tạo nhỏ hơn và thường có tốc độ quay của trục dao lớn hơn : 15.000 rpm – 20.000 rpm.
- Máy router lưỡi dưới sử dụng loại dao khác so với máy tubi.

Hình 1. lưỡi dao của máy router Hình 2. Máy phay roter
Máy router lưỡi dưới chỉ có 1 loại, thông số kỹ thuật cần quan tâm là : đường kính cán dao, thường là : 12mm hoặc 12.7mm.

b. Máy router lưỡi trên :

Máy router lưỡi trên là loại máy khác hoàn toàn với máy lưỡi dưới. được sử dụng để phay cạnh hoặc khoét lỗ, chạy rãnh trên bề mặt. MÁY ROUTER LƯỠI TRÊN được chia làm 2 loại, dựa theo các thức sản phẩm và phôi tiếp xúc với nhau :
- Máy router cơ : sử dụng bàn đạp cơ, sử dụng sức từ bàn chân để nâng bàn làm việc lên cho sản phẩm tiếp xúc với phôi gỗ . Loại này rẻ hơn, ngày nay ít sử dụng, khi sử dụng tốn sức lực và khó để điều chỉnh cho chính xác.
- Máy router hơi : sử dụng ben hơi đẩy trục dao từ trên tiếp xúc vào phôi gỗ, loại này đắt tiền hơn, chính xác, sử dụng dễ hơn.

3. CÁC LOẠI MÁY PHAY CẠNH TỰ ĐỘNG

Máy phay copy tự động :

Đây là loại máy có chức năng tương tự như máy TUBI nhưng hiện đại hơn, mục đích là tăng tốc độ làm việc, năng suất và đảm bảo an toàn lao động, vì nói chung khi sử dụng máy tubi rất nguy hiểm.
Loại 1 : gọi là MÁY CHÉP HÌNH TỰ ĐỘNG, nguyên lý hoạt động khá đơn giản, trục dao sẽ chạy theo biên dạng cữ gỗ trên đĩa tròn.
Loại 2 : gọi là máy TUBI CNC loại này phức tạp hơn, sử dụng chương trình máy tính để điều khiển trục dao chạy theo biên dạng yêu cầu.